Stijgende rente, (nog) geen dalende prijzen. Vlaamse bouwer- en verbouwer heeft bescherming nodig
De Notarisbarometer van het eerste trimester van 2022 deed even opkijken. In Vlaanderen daalde het aantal vastgoedtransacties zowaar met 3,5 procent in maart. Opvallend, want de afgelopen periode was er bijna een constante stijging, merkte notaris Bart Van Opstal op. Wat betekent dit voor de consument? Zit er, onder invloed van de stijgende rente, stilaan een afkoeling van de vastgoedprijzen aan te komen? Hypotheek.winkel, het adviesbureau dat hypothecaire kredieten bij 25 verschillende banken vergelijkt, maant aan tot voorzichtigheid. Voorlopig blijven de huizenprijzen hoog, gekoppeld aan schaarse bouwmaterialen, dure energie en stijgende rente. Een goed geïnformeerde en beschermde consument is belangrijker dan ooit.
Variabel of vast?
Bij een lage rentestand – zoals de voorbije jaren onafgebroken het geval was – was het voor de meeste huizenkopers of -bouwers logisch om voor een krediet met vaste rentevoet te kiezen. Die geeft de absolute zekerheid dat de lage rente voor de volledige looptijd van de lening vastligt.
“Voor heel wat klanten is het wennen dat deze vanzelfsprekende keuze voor een lage vaste rente voorbij is”, meent David Geerts, CEO van hypotheek.winkel. “Ze vinden variabele rentes onzeker en dat schrikt hen af. Ten onrechte. Het is belangrijk te weten dat de toename van zo’n variabele woonrente bij wet is geplafonneerd. Die rente mag maximaal verdubbelen. Wie nu kiest voor een rente op vijf jaar van 1,25% zal nooit meer moeten betalen dan 2,5%.”
Bij hypotheek.winkel krijgen de klanten het advies in de eerste plaats te kijken naar het maandelijkse aflossingsbedrag. “Hoeveel is haalbaar voor de gezinsportefeuille? Bij stijgende rente kan je er met het accordeonprincipe voor opteren om niet de maandlast te laten stijgen, maar de duurtijd van je krediet te verlengen met bijvoorbeeld twee of vijf jaar.”
Rente stijgt, prijzen (nog) niet: consument moet beschermd worden
“We zien dat mensen met veel vragen zitten”, zegt Geerts. “We zitten in een overgangsfase, waarbij de rente al stijgt, maar de huizenprijzen (nog) niet zijn gestabiliseerd. Bovendien heeft de stijgende inflatie en dure energie ongetwijfeld een impact op de consument, die zijn of haar financiële slagkracht ziet dalen. Meer dan ooit moet je als consument zicht hebben op wat je financieel aankan. Wij pleiten daarom voor een verplichting van de opschortende voorwaarde bij de opmaak van elk compromis. Maar ook om verplichte tijd te laten tussen twee woningbezoeken, waarbinnen bijvoorbeeld een energie- en renovatieplan kan worden opgesteld.”
Extra incentives nodig voor energievriendelijke renovaties
Want hypotheek.winkel ziet dat mensen het moeilijk hebben om geld opzij te houden voor een broodnodige energetische renovatie, zeker gezien zij hun woning duur betalen in een verhitte markt. Het renteloze renovatiekrediet volstaat niet als incentive. De oplossing volgens hypotheek.winkel is om naast het renteloos renovatiekrediet, ook een rentebetalend renovatiekrediet aan te bieden, maar met vijf jaar kapitaaluitstel. De eerste vijf jaar worden dan enkel de interesten betaald, en pas na vijf jaar start de kapitaalaflossing. “Dit kan het probleem van de hoge maandelijkse last opvangen. Indien dit probleem aangepakt wordt, dan valt het obstakel om energievriendelijk te verbouwen weg”, aldus Geerts.
Wat brengt de toekomst?
David Geerts sluit zich aan bij de analyse van Johan Van Gompel van KBC Bank. Van Gompel zegt dat het nog uitkijken is hoe kandidaat-kopers zich zullen opstellen. Blijven investeerders met een rente van 2 procent nog vastgoed kopen om het vervolgens te verhuren? En blijven gezinnen die hulp krijgen van ouders of grootouders bij de aankoop, actief kopen? Als het antwoord twee keer positief is, betekent dit dat alleen minder koopkrachtige kandidaat-kopers moeten afhaken.
Hypotheek.winkel raadt aan om met een specialist ter zake alle noodzakelijke stappen te doorlopen en grondig te bekijken welk budget er beschikbaar is en op welke zaken de kandidaat-koper moet letten. “Zo is niet enkel de huidige woningprijs belangrijk maar ook de ‘toekomstige’ energieprijs. Wij willen de kandidaat-koper adviseren om ook in deze onzekere tijden het hoofd koel te houden en te focussen op wat voor hen belangrijk is: die droomwoning”, sluit David Geerts af.
